Choć na trwałą ondulację nie każdy się decyduje uważając ją za relikt przeszłości, to jednak część kobiet ulega wizji pięknych, kręconych włosów. Czy jednak zabieg jest bezpieczny, szczególnie dla kobiet w ciąży i tych karmiących piersią?

Żeby przeanalizować czy wykorzystywane substancje do „trwałej” stanowią zagrożenie, trzeba wpierw zgłębić tajniki całego zabiegu. Istnieją różne rodzaje trwałej ondulacji, ale wszystkie przebiegają w dwóch etapach: Po pierwsze stosuje się „środek redukujący” (płyn ondulacyjny), który zrywa oryginalną strukturę włosa, po drugie, środek utrwalający, który ma na celu nadanie nowej struktury włosom nakręconym na wałki.

Chemiczne przekształcenie struktury włosa rozpoczyna się po nałożeniu płynu ondulującego, który zawiera czynniki redukujące w środowisku alkalicznym (pH 7 - pH 9 w zależności od rodzaju ondulacji), powodujące rozpuszczenie ochronnego płaszcza lipidowego włosów i rozchylenie ich łusek. Dzięki temu substancja redukująca wnika do wnętrza włosa, uwodornia mostki disiarczkowe co w konsekwencji powoduje ich rozrywanie. Poddana chemicznej obróbce keratyna jest elastyczna, dzięki czemu włosy mogą zmienić kształt, a proces formowania skrętów przerywa się przez spłukanie preparatu wodą z włosów. Kolejnym etapem jest utrwalenie otrzymanego skrętu, przez zastosowanie utrwalacza, który odwodorni siarkę (tlen pochodzący z utrwalacza reaguje z wodorami przyłączonymi do mostków disiarczkowych). Ostatnim etapem procesu jest przywrócenie włosom i skóry głowy naturalnego pH. W tym celu nanosi się na włosy środek zakwaszający lub odżywkę, by poprawić odporność mechaniczną włosów, nadać im połysk, puszystość (materiały fryzjerskie, zbiór własny)

Ogólnie mówiąc „trwała” prowadzi do rozerwania niektórych wiązań chemicznych występujących w keratynie włosa oraz do odbudowania ich (rekonstrukcji). Wcześniej zabieg miał miejsce w warunkach wysokotemperaturowych (ok. 100st C przeprowadzany jako reakcje z wodnymi roztworami soli alkalicznych, takich jak boraks czy wodorosiarczan(VI) sodu), obecnie znane są inne metody, które umożliwiają przeprowadzenie ondulacji w ok. 60 - 80 st. C.)

Rodzaje ondulacji

ONDULACJA KOMPRESOWA polega na nawinięciu włosów zwilżonych płynem ondulacyjnym na rozgrzane wałki (wysokotemperaturowy zabieg ok. 100st C rzadko stosowany obecnie)
ONDULACJA NA CIEPŁO aktywacja płynu ondulacyjnego następuje w temperaturze ok.60 -80 st.C.
ONDULACJA NA ZIMNO jw. tyle, że w niskich temp. - stosowana przy włosach cienkich i zniszczonych
KWAŚNA ONDULACJA długotrwały zabieg (może trwać nawet 8-9 godzin) ONDULACJA KOLOROWA połączenie koloryzacji z ondulacją
ONDULACJA ALKALICZNA – jako aktywny składnik preparatów alkalicznych płynów ondulacyjnych są sole amonowe kwasu tioglikolowego
ONDULACJA ZIOŁOWA – płyny ondulacyjne z dodatkiem ziół
ONDULACJA OWOCOWA - delikatna trwała na bazie kwasu A.H.A. z owoców pomarańczy i grejpfruta

Składniki preparatów do ondulacji alkalicznej (najbardziej popularnej)

kwas tioglikolowy [karta charakterystyki tej substancji informuje: toksyczny przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu (R23/24/25), powoduje oparzenia (R34)] tioglikolan amonu [łatwopalny (R10) Działa toksycznie przez drogi oddechowe (R23), powoduje oparzenia (R34), bardzo toksyczny dla organizmów wodnych (R50) ], siarczan amonu oraz ester glicerynowy kwasu tioglikolowego, które mają podobne właściwości.

Składniki chemiczne w innych rodzajach ondulacji:

• zamiast amoniaku - monoetanoloamina (MEA) lub aminometylopropanol (AMP).
• merkaptaminy, cysteaminy lub tiomleczan amonu (z których powstają „tio” związki”).
• siarczyn amonu lub wodorosiarczyn amonu (w USA są sprzedawane głównie do użytku domowego i nie są zbyt popularne w salonach fryzjerskich)

Składniki chemiczne w utrwalaczu (wszystkie rodzaje trwałej ondulacji):

Nadtlenek wodoru [powoduje podrażnienia skóry, nie klasyfikuje się jako toksyczny, alergiczny lub kancerogenny, ogrzewany może spowodować wybuch (R5), kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar (R8), szkodliwy przez drogi oddechowe i po połknięciu ( R20/22), powoduje poważne oparzenia (R35)] lub Bromian sodu [kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar (R8), działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę (R36/37/38)]

Substancje te są stosowane w niskich stężeniach, jednak to nie zmienia faktu, że są niebezpieczne.

Dodatkowe składniki

Oczywiście, oprócz głównych substancji czynnych istnieje wiele innych składników:

• Węglan amonu, wodorowęglan amonu, etanoloaminy – jako regulatory odczynu ph
• Środki ochronne i pielęgnacyjne: Lanolina i jej pochodne, alkohole tłuszczowe, proteiny, polimery, laurylosiarczan sodu
• Barwniki
• Substancje zapachowe - Syntetyczne kompozycje zapachowe
• Parabeny (konserwanty)
• Kwas fosforowy, słabe roztwory kwasów cytrynowego i winowego - Stabilizują środki utleniające, neutralizują pozostałości związków zasadowych wprowadzonych we włos,
• Emulgatory, środki pianotwórcze, środki żelotwórcze
• Zagęszczacze: Chlorek sodu, pochodne celulozy
• Przeciwutleniacze: tokoferol, octan tokoferolu
• Zmętniacz: poliakrylany, polistyren lateks
• I inne

Trwałe prostowanie to także chemiczne modelowanie włosów, w którym stosuje się preparaty podobne do tych wykorzystywanych przy trwałej ondulacji. Zasadnicza różnica polega na tym, że włosy nie są nawijane na wałki, a wygładzane i prostowane (w pierwszej kolejności rozrywane są mostki disiarczkowe, a następnie po wyprostowaniu odbudowywane są one przy pomocy utrwalacza).

Przy ocenie bezpieczeństwa wykonania trwałej ondulacji u kobiet w ciąży i karmiących piersią, warto się zastanowić nad tym czy i w jakim stężeniu substancje chemiczne przechodzą do krwi i mleka matki?

Odpowiedź nie jest taka prosta, ponieważ zależy to od różnych czynników (np. wielkości cząsteczki, ich rozpuszczalności w tłuszczach, ekspozycji na środek chemiczny itd.). Większe cząsteczki mają mniejsze prawdopodobieństwo przeniknięcia do pokarmu, ale substancje rozpuszczalne w tłuszczach z dużym prawdopodobieństwem znajdą się w mleku matki.

Zdolność dziecka do radzenia sobie z „chemikaliami” w mleku matki zależy od jego wieku i kondycji fizycznej. Dr Thomas Hale (bada m.in. korelacje pomiędzy przyjmowanymi lekami przez matkę karmiącą a zdrowiem jej dziecka) przedstawia podstawowy podział poziomu ryzyka danego dziecka na ekspozycję leków przyjmowanych przez matkę (Hale, 2005): Dzieci 6-18 miesięcy lub starsze są w grupie niskiego ryzyka , ponieważ potrafią skutecznie pozbyć się z organizmu substancji szkodliwych. Dzieci młodsze niż 6 miesięcy oraz te które mają szczególne problemy z metabolizmem, odznaczają się średnim ryzykiem. Wcześniaki, noworodki, oraz dzieci, które są przewlekle chore, z osłabionym układem immunologicznym, ze słabą czynnością nerek, znajdują si w grupie dużego ryzyka.

Przeprowadzenie zabiegu trwałej ondulacji wymaga wiedzy i doświadczenia - jeden błąd może doprowadzić do nieprzewidzianych efektów i nieprzyjemnych skutków.

Podsumowując, nikt jednoznacznie nie powie kobiecie, że trwała ondulacja jest bezpieczna czy też nie. Przy tego typu zabiegach należy pamiętać, że na działanie środków chemicznych wystawiona jest nie tylko skóra głowy i włosy, ale i reszta ciała z uwagi na wdychane opary. Ewentualna negatywna reakcja na zastosowane kosmetyki też jest sprawą indywidualną.